Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), çıktı açığı ve dezenflasyon sürecine ilişkin yeni bir analiz yayımladı. Analizde, çıktı açığının 2023 yılına kıyasla gerilediği ve talep yavaşlamasının enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere ulaştığı vurgulandı.
Çıktı Açığı ve Ekonomik Etkileri
Çıktı açığı, bir ekonomide gerçekleşen üretim ile potansiyel üretim arasındaki farkı ifade ediyor. TCMB’ye göre, çıktı açığının negatif seviyelere düşmesi, talebin yavaşladığını ve bunun enflasyon üzerinde düşürücü bir etki yarattığını gösteriyor. Analizde, “Sıkı para politikası ve talepteki dengelenme süreci, dezenflasyonun önemli bir bileşeni olacak” ifadesi yer aldı.
2023’ten 2024’e Çıktı Açığı Gelişimi
2023’ün son çeyreğinde TCMB’nin takip ettiği 8 göstergeden yalnızca biri negatif seviyedeyken, 2024’ün üçüncü çeyreğinde bu sayı altıya yükseldi. Bu durum, talebin giderek yavaşladığını ve çıktı açığının negatife döndüğünü ortaya koyuyor.
Gösterge Seti ile Çıktı Açığı Tahmini
TCMB, çıktı açığını analiz etmek için kapsamlı bir gösterge seti kullanıyor. Bu göstergeler üç ana başlık altında toplanıyor:
- İstatistiksel Filtreleme: GSYH ve TÜFE alt kalemlerinin analizi.
- Öncü Göstergeler: Kapasite kullanım oranları, anket verileri ve doluluk oranları gibi unsurlar.
- Yarı Yapısal Modeller: Phillips eğrisi ve Taylor kuralı gibi ekonomik modeller.
Sonuçlar ve Beklentiler
Analize göre, politika faiz oranlarının artırılması ve sıkı para politikalarının uygulanmasıyla çıktı açığı, 2023’ün ikinci çeyreğindeki yüksek pozitif seviyelerden düşüşe geçti. 2024’te talep yavaşlamasının ve çıktı açığının negatif seviyelerde gerçekleşmesinin enflasyonda kalıcı bir düşüşü desteklemesi bekleniyor.
TCMB, bu süreçte parasal aktarım mekanizmasının güçlendirildiğini ve makro ihtiyati tedbirlerle desteklendiğini belirtti. Çıktı açığının dezenflasyon sürecindeki rolü vurgulanarak, talepteki dengelenmenin devam edeceği öngörülüyor.
